“Als de hemel bestond waren de wolken allang naar beneden gekomen.”

Zei mijn oma altijd grappend en ik kon daar altijd wel om lachen. Maar wat had ik haar het geloof in de hemel gegund in haar laatste momenten. Want mijn atheïstische oma was bang op haar sterfbed, letterlijk doodsbang. Het was toen dat ik mij besefte hoe belangrijk spiritualiteit of geloof voor de mens is. Je doet een deel van jezelf tekort als je het een leven lang wegwuift.

Gelovigen kunnen namelijk hemelen omdat ze de hoop hebben dat ze naar een mooiere plek gaan, maar atheïsten zijn vaak bang omdat ze niet weten wat ze hierna te wachten staat. Zwart? Niks?

Eeuwenoude geloofspraktijken

En volgens mij is atheïst zijn onnatuurlijk, ieder geschiedenisboek dat je openklapt, begint met dat we als mens natuurgeloven hadden en dat die in grote lijnen over de hele wereld overeen kwamen: Het leven met de zon en de maan, de seizoenen, oppergoden en andere goden die symbool stonden voor de archetypes die ons hielpen expressie te geven of verklaren waarom er disbalans was.

Wat ook heel bijzonder is is dat zolang de mensheid bestaat de gedachten aan een hemel of leven na de dood overal op de wereld en in allerlei geschiedenistijdvakken is terug te vinden. In tienduizenden afbeeldingen in rotsen en schilderijen, maar ook graven. In de Nederlandse Hunebedden, maar ook in de piramides in Egypte zijn allerlei materialen en middelen te vinden voor de reis die ze geloofden dat hun dierbare overledenen gingen maken.

Door de rampen en kracht van de elementen voelden we ons nietig en geloofden we dat iets groters invloed moest hebben. Gevaar lag namelijk altijd op de loer en het armoedige leven was iets dragelijker door het geloof dat altijd hoop op een beter tijden bracht en hielp ons te overleven en de wil om te blijven leven hoe zwaar het leven ook werd.

We geloofden niet dat enkel het individu in controle was. We geloofden in een hogere macht vaak een oppergod of goden die ons de weg wezen tussen goed en fout en die ons konden belonen of straffen.

Een zoektocht vanuit verdeeldheid

Toch bleek het vrij lastig om het kruid van het onkruid te scheiden als iedereen zijn eigen rituelen en interpretaties had. Want wie bepaalde dan wat de waarheid was? Al deze verschillen zorgde voor verdeeldheid.

Dus werd er besloten om gemeenschappen te vormen om gedragsregels op te stellen en een plek te creëren waar we konden samenkomen, helen en delen.

Ook was er een gezamenlijke spaarpot waar geld uit gehaald kon worden als iemand ziek werd, begraven moest worden of als er een ritueel moest plaatsvinden om een pasgeboren baby of nieuw lid bij de gemeenschap te voegen.

Het was in die tijd ‘’ normaal’’ om arm te zijn en als je ziek was niet geholpen te kunnen worden of als je dan overleden was niet begraven te kunnen worden.

Het huis van de gemeenschap werd ook een plek om je gedachtes en gedrag te observeren in gebed en waar je fouten werd vergeven door de hogere macht. Zo liet je ook in het openbaar aan je gemeenschap zien dat je een beter mens wilde worden.

Ook kwam er met de boekdrukkunst een boek om te bestuderen en prediken om zeker te weten dat iedereen dezelfde waarheid deelde. Om bij de gemeenschap te kunnen blijven horen moest je ook onder de bedreiging van hel en verdoemenis afzweren dat je nog iets van de oude vorm van geloven zou beoefenen, zodat ze zeker wisten dat je geen bedreiging was voor de samenhorigheid van de gemeenschap en helpen de gemeenschap uit te bereiden door het woord te verspreiden.

Van God los

Daarna gingen de eeuwen voorbij, de mens vergat te leven met de zon, de maan en de cyclus van de natuur. We vergaten wat goed en fout was om onze gemeenschap te beschermen door wat vreemd was uit te moorden en daarna bouwden we een steeds veiliger leven voor onszelf op en hadden we zelfs op het emotionele vlak na, geen gemeenschap meer nodig. We raakten steeds verder van de natuur verwijderd en gingen steeds meer leven vanuit “IK”.

Het altijd en steeds maar meer willen maakte mensen steeds egoïstischer en meer op zichzelf. En hoe meer de mens als individu had, hoe meer controle het dacht te hebben en zin kreeg om eigen regels te schrijven. Zo noemen we dat gedrag niet voor niets “van God los”. Jezelf vernietigen en leven vanuit eigenbelang in isolatie heeft niks met een geloof of vorm van spiritualiteit te maken.

Ik durf met zekerheid te zeggen dat geloof of spiritualiteit ons als mens de mogelijkheid geeft om vrede te ervaren zonder controle. En ons geloof overneemt als we sterven. En ik geloof in de kracht van het “volgen” zonder te willen beïnvloeden, het belang van goed en fout scheiden en daarnaar leven in gemeenschap bijdraagt aan het ervaren van geluk.

En wat ik vind van je bekeren, van spiritualiteit naar gelovig? Dat vind ik zo gek nog niet. Sommige mensen zijn beter af gelovig omdat ze een vaste gemeenschap en waarheid met bijpassende rituelen hebben. Ook geloof ik dat iedereen die spiritueel is op een bepaald punt een band met God gaat ervaren omdat het onlosmakelijk verbonden is met de controle loslaten en vertrouwen in een hoger plan. Vanuit mijn oogpunt is het leven met een gemeenschap om je heen met gelijkgestemden en rituelen de grootste bijdrager aan het ervaren van jouw geluk.

Voor mij zijn spiritualiteit en geloof onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder spiritualiteit was er geen geloof, zonder de regels van het geloof was er geen spiritualiteit. De kip en het ei. Ying en Yang. Het goddelijke en de mens.  Wil je meer leren over natuurgeloven en je eigen waarheid ontdekken? Klik dan hier.

Wat is spiritualiteit of religie voor jou?  Als je over deze column wilt meepraten, stuur me dan een DM via Instagram of zet een reactie onder deze column. De dingen die ik heb opgeschreven, zijn enkel mijn bevindingen. Ik sta altijd open voor nieuwe en/of andere perspectieven.