Veel mensen die zichzelf als ‘spiritueel’ beschouwen, lijken continu van het ene retreat naar het andere te leven. In spirituele kringen hoor je vaak uitspraken als: “Ik moet daar nog aan werken” of “dit helpt me om weer een laagje dieper te gaan.” Het lijkt een eindeloze cyclus van innerlijk werk, waarbij trauma na trauma wordt onderzocht, alsof er geen bodem is en je kunt blijven graven, waarbij je ook een doos van Pandora met oude pijn kunt openen, die je absoluut niet wilt opentrekken.

Ik zie dit nog steeds vaak om me heen gebeuren bij cliënten en het baart me nog steeds zorgen. Telkens weer een nieuw retreat, een ander thema, een ‘diepere laag’ om aan te werken. Het lijkt soms alsof het nooit genoeg is, alsof er altijd iets is dat eerst opgelost moet worden voordat je verlichting of geluk mag ervaren. In plaats van innerlijke rust te vinden, ga je van het ene helingsproces naar het andere, voortdurend bezig met je schaduwkanten. Het wordt bijna een identiteit het altijd bezig zijn met ‘werken aan jezelf’, alsof de pijn, het trauma en de tools en ceremonies die je doet zijn wie jij bent. Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat ook dit een vorm van verslaving kan zijn. Het steeds weer doorvoelen en analyseren van oude pijn lijkt het doel te worden, in plaats van de weg naar de bevrijding van wat die pijn aan invloed heeft op jouw leven.

DE VERSLAVING AAN HELING
Wist je dat de tijdelijke rush van cortisol en adrenaline die bij het (her)beleven van je pijn vrijkomt, een gevoel van ‘levendigheid’ kan geven? Als je gewend raakt aan die hormonale pieken, kun je zelfs verslaafd raken aan dit gevoel en nog meer pijn en lijden onbewust gaan opzoeken. In mijn ogen is het doorvoelen van emoties slechts een vertrekpunt, bedoeld om daarna verder te gaan met de grootste ceremonie van allemaal: het leven zelf.

Het daadwerkelijk doorvoelen van een emotie duurt namelijk maar 90 seconden, doordat we ons ertegen verzetten of erin meegesleept worden, blijven ze veel langer hangen. We laten de emotie onze dag of zelfs ons zelfbeeld bepalen, waardoor we verstrikt raken in een vicieuze cirkel van pijn, weerstand en identificatie met negatieve emoties. Hierdoor groeit de pijn en blijft het invloed uitoefenen op ons gedrag.

Het is dus niet nodig om elke dag een uitgebreide spirituele practice te doen om al je schaduwkanten en pijnen aan te kijken; soms is een simpele check-in met jezelf al genoeg. Door je emoties en gedachten regelmatig en kort te observeren zonder oordeel, kun je ze zien voor wat ze zijn, los van wie je bent.

TIJDELIJKE VERLICHTING
Het is belangrijk te beseffen dat daarnaast afleiding zoeken in drukke bezigheden, sociale media, werk, of oppervlakkige activiteiten zoals seks of eten slechts tijdelijke verlichting geeft. Dit voorkomt dat we echt stilstaan bij de diepere emoties die ons dwarszitten. Uiteindelijk leidt dit tot gevoelens van leegte en een constante zoektocht naar vervulling buiten onszelf.

EEN CYCLUS VAN PIJN & LIJDEN
Het fenomeen van blijven hangen in pijn wordt prachtig omschreven door Eckhart Tolle in zijn concept van het “pijnlichaam.” Volgens Tolle is het pijnlichaam de verzameling van al je onverwerkte trauma’s, mislukkingen en teleurstellingen, opgeslagen als energetische blokkades in je lichaam. Deze pijn kan onverwacht naar boven komen en je gedrag beïnvloeden. Het pijnlichaam wil zichzelf in stand houden en zoekt daarom naar nieuwe pijnlijke ervaringen om zichzelf te voeden. Dit uit zich vaak in destructief gedrag, drama, of terugkerende negatieve gedachten en emoties.

De sleutel tot bevrijding ligt in het doorbreken van deze cyclus door niet te vechten tegen de pijn of jezelf ermee te identificeren, maar simpelweg aanwezig te zijn bij wat je voelt, zonder oordeel. Door emoties volledig te doorvoelen, zonder ze te labelen als “ik”, ontstaat er ruimte om ze los te laten. Op die manier doorbreek je de cyclus van pijn en creëer je ruimte voor echte innerlijke rust en genezing.

DE ILLUSIE VAN ‘MEER HELEN’
Dus waar ben je eigenlijk naar op zoek? Ben je werkelijk aan het helen of ben je onbewust verslaafd geraakt aan het zoeken naar pijn? De rust die je zoekt, ligt niet in het steeds opnieuw analyseren van je verleden of het herbeleven van oude trauma’s. Het ligt veel vaker dan we denken in het simpelweg accepteren van wat is, zonder altijd de behoefte te voelen om het te veranderen of te ‘fixen’.

Er is altijd wel een volgende stap, een nieuw retreat of ceremonie. Het gevaar is dat je gevangen raakt in de illusie dat je pas kunt ontspannen als je ‘meer hebt geheeld’. Maar wanneer komt het moment dat je gewoon kunt zijn, zonder voortdurend te graven naar wat er nog niet goed is?

Zo vraag ik mezelf regelmatig af: Wil ik mijn hele leven wijden aan het helen van oude wonden, of is er ruimte om te genieten van de rust en vreugde die ook al aanwezig is?