Trauma wordt ervaren wanneer de vecht- of vluchtreactie wordt doorbroken, wat kan gebeuren in verschillende mate en situaties. Soms voelen we ons zelfs te bedreigd om te vechten of te vluchten, waardoor we bevriezen of zelfs meewerken bij dreiging.

Dit gedrag kan worden waargenomen bij dieren die zich “dood” houden in de hoop dat roofdieren hen met rust laten. Ze treden als het ware uit hun lichaam totdat de situatie veilig genoeg is om te vechten of te vluchten.

Als je regelmatig in je leven niet in staat bent geweest om te vechten of te vluchten, kun je in het dagelijks leven “dissociëren” bij situaties die je onderbewustzijn herinneren aan deze oude situatie. Dissociatie betekent dat je uit je lichaam treedt, waardoor je soms niet helemaal aanwezig bent of tussen slapen en wakker zijn in zit. Je hebt ook de neiging om alcohol en drugs te gebruiken om je lichaam te ontvluchten. Dit komt omdat je zenuwstelsel nooit het signaal heeft gekregen dat de situatie weer veilig is, waardoor er geen ontlading kan plaatsvinden. Hierdoor raakt je zenuwstelsel ontregeld en voelt de wereld onveilig aan. Dit kan zich uiten in vluchtig of defensief gedrag in het dagelijks leven en kan zelfs leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn sporen van trauma.